Životni put i stvaralački prostor Paje Jovanovića: od bečkog ateljea do beogradskog Muzeja
Prateći program izložbe Paja Jovanović i Gustav Klimt. Jedna epoha, dva umetnika, tri muzeja
Nesvakidašnji životni put Paje Jovanovića (1859–1957), znamenitog srpskog slikara evropskog renomea, kretao se od rodnog Vršca i carskog Beča, preko Londona, Minhena, Pariza, severne Afrike i Amerike do Beograda. U vremenskom rasponu od sedam decenija, Jovanović je ostvario impozantan opus od preko 1000 radova, među kojima su i vrhunska dela srpskog slikarstva, poput Kićenja neveste (1886), Seobe Srba (1896) i Krunisanja cara Dušana (1900). Delujući krajem XIX veka kao putujući umetnik, Paja Jovanović je izvodio žanr-kompozicije inspirisane živopisnim modelima s prostora Balkana i šire shvaćenog Orijenta, da bi se u narednim fazama posvetio ateljerskom radu, te izradi monumentalnih istorijskih slika i portretnih predstava ličnosti iz viših društvenih krugova. Istovremeno je formirao i raskošno uređen atelje u Beču, koji je predstavljao odraz umetnikovog sopstva, ali i duha vremena. Bogato opremljen umetničkim slikama i komadima stilskog nameštaja, Jovanovićev stvaralački prostor se isticao svojim luksuzom u kulturnoj klimi fin-de-siècle u Beču.
Na osnovu inventara bečkog ateljea formiran je 1954. godine, po želji samog umetnika, Legat Paje Jovanovića u Muzeju grada Beograda. Rekonstruisani atelje „dosta zanimljiv da privuče oko gledaoca, da ga zainteresuje i pouči o načinu rada i o delima slikara (…)“ predstavlja i danas okosnicu stalne postavke Muzeja Paje Jovanovića koji baštini memoriju na slavnog „čika Paju“.
Osvrtom na poreklo, likovno oblikovanje i izgradnju impresivne internacionalne karijere, težiće se rasvetljavanju osobenog životnog puta i stvaralačkog prostora ovog slikara, te ukazivanju na kulturne, društvene i umetničke kontekste koji su doprineli da Paja Jovanović postane istinski ponos nacije i predstavnik ulepšanog sveta građanske kulture na prelazu iz XIX u XX vek.
Predavanje drži: msr Isidora Savić, istoričarka umetnosti
